“İHSAN OZANOĞLU DİVANI” YAYINLANDI

Yetiştirdiği yüz elliden fazla divan şairiyle Türk Edebiyatı Tarihinde önemli bir yeri olan “Türklüğün kaidesi” Kastamonu’nun yirminci asırdaki divan şairi temsilcisi ise İhsan Ozanoğlu olmuştur. İhsan Ozanoğlu, 1907-1981 yılları arasında Kastamonu’da yaşamış, edebiyatın değişik türlerinde yüzlerce eser vermiş önemli bir yazar, şair ve düşünür, kültür adamıdır. O, aynı zamanda öğretmen, din adamı, gazeteci, edebiyat tarihçisi, folklor araştırmacısı ve derlemecisi ozandır. Eskilerin ifadesiyle yed-i tûlâ sahibi, nevi şahsına münhasır, âşık, ârif ve âlimdir. O, çok yönlü kişiliğiyle ve gayretli çalışmalarıyla sadece Kastamonu’ya değil genel olarak Türk-İslâm kültür ve medeniyetine önemli katkılar sağlamıştır.

İhsan Ozanoğlu’nun yayınlanmış eserleri yanında henüz yayınlanmamış onlarca eseri daha bulunmaktadır. Kastamonu Valiliği ve Kastamonu Üniversitesinin 14 Şubat 2009 yılında birlikte düzenledikleri İhsan Ozanoğlu Sempozyumunda sunulan bildirilerle bu zengin külliyat en azından ismen de olsa ortaya konmuştur. Biz de o bilgi şöleninde “İhsan Ozanoğlu’nun Eserlerinde Çocuk ve Çocuk Edebiyatı” başlıklı bildirimizi sunmuştuk ve şu teklifte bulunmuştuk: “Biz diyoruz ki; İhsan Ozanoğlu’nun matbu olan ve henüz elyazması olarak muhafaza edilen eserlerinin tamamı bir tasnif yapılarak külliyat halinde yayına hazırlanıp basılmamıştır. Böyle bir çalışmada seve seve görev alabileceğimi de burada alenen ilân ediyorum”(Gürel, 2009:209-2017) demiştim. Maalesef söz konusu bu eserlerin pek çoğu halen yayına dönüştürülmemiştir. Bu bilgi şöleninde; İhsan Ozanoğlu’nun yayınlanmamış eserleri arasında adı zikredilen “Divan”ı(Yakupoğlu, 2009:224) nihayet bu günlerde yayınlandı. Darısı diğer elyazması eserlerin başına…       

Kastamonu Üniversitesi İnsan ve toplum Bilimleri Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Abdullah Aydın, Fatih Haydaroğlu ile birlikte İhsan Ozanoğlu’nun Divanı’nı kitap olarak hazırlayıp yayınladılar. (Prof. Dr. Abdullah Aydın-Fatih Haydaroğlu; İhsan Ozanoğlu Divanı, İstanbul 2023, X+219 s., Kriter Yayınları.)

…

Horasan’dan Anadolu’ya gelip yerleşen Hoca Dehhâni’nin (H.1283-1302) kurduğu ve Divan Edebiyatı adıyla anılan Klasik Türk Edebiyatı geleneği Ahmedî, Fuzulî, Şeyh Galip, Nef’î, Nedim gibi şairler eliyle işlenerek Cumhuriyet Türkiye’sinde de yaşatıla gelmiştir. İşte bu devrin Divan şairlerinden biri de Kastamonulu İhsan Ozanoğlu’dur. İhsan Ozanoğlu Divanı, 1923-1973 yılları arasında elli yıllık bir sürede kaleme alınan bir eser olarak, şairin genç yaşta başladığı “Divan” yolculuğunun Cumhuriyet Türkiye’sinde meydana getirilmiş bir örneğidir. Divan Edebiyatı, saray çevresinde gelişmiş, yüksek zümre edebiyatıdır gibi bilgilerle yetişen yeni nesillerin kafalarını karıştıranlara verilmiş bir cevaptır bu kitap.

Türk Halk Edebiyatından beslenerek yüzlerce şiirini meydana getiren İhsan Ozanoğlu’nun Klasik Türk Edebiyatı vadisinde de kendisini geliştirerek başarılı bir mürettep divan oluşturmuş olması, geleneğin devam ettiğini göstermesi açısından da oldukça önemlidir. Bu divanı yayına hazırlayanların tespitine göre; “İhsan Ozanoğlu Divanı klasik Osmanlı Divan şiiri geleneğine uygun bir şekilde sınıflandırılmış ve tertip edilmiş bir eserdir.”

İhsan Ozanoğlu Divanı’nı hazırlayanlar kitabı üç bölümden oluşturmuşlar. Birinci Bölümde “İhsan Ozanoğlu’nun Hayatı, Eserleri ve Edebî Kişiliği” anlatılmış (s.1-13). İkinci bölümde ise “İhsan Ozanoğlu Divanı’nın İncelenmesi” yer almaktadır (s.13-39). Bu bölümde Ozanoğlu’nun kullandığı mahlaslar sıralanmış (Ozan, Ozanoğlu, İhsân, İhsân Ozanoğlu, Âşık İhsân), Arapça ve Farçca bilgisine vurgu yapılmıştır. Söz konusu divanın dil özellikleri, üslup özelliklerinin yanı sıra, divanda yer alan şiirlerin nazım şekilleri ve bu türler hakkında bilgilerin ardından, şiirlerin ahenk unsurları (ölçü, vezin, kafiye, redif) üzerinde durulmuş ve örneklendirilmiştir. Divandaki şiirlerin muhteva özellikleri incelenirken de; dinî unsurlar, dünyevî meseleler, millî meseleler, yerel durumlar ve şahsî ve ailevî konular alt başlıkları üzerinden tespitler yapılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise İhsan Ozanoğlu’nun Divanı, Latin Harfli Türkçe tam metin olarak verilmiştir (s.37-216). Eseri yayına hazırlayanlar, Latin Harfli Türkçe daktilo edilmiş bir metnin fotokopileri üzerinde çalıştıklarını özellikle belirtmişlerdir. Araştırmacıların da belirttiği gibi, İhsan Ozanoğlu’nun Divanı tam bir mürettep Divan özelliğindedir. Kitabın sonunda yer alan kaynakça, hem bu kitap için faydalanılan kaynaklara işaret ediyor hem de ilerde bu konularda çalışacaklara ipuçları veriyor (s.217-219).

İhsan Ozanoğlu Divanı hakkında kitap haline getirilmiş ilk kapsamlı çalışma niteliği taşıyan bu eser, hem Kastamonu’daki kültür sanat hayatının yakın geçmişine ışık tutmakta hem de zenginliklerle dolu bir edebiyat mirasımızın geleceğe aktarılması bağlamında atılmış önemli bir adımdır diye düşünüyoruz.

Bu vesile ile İhsan Ozanoğlu’nu rahmet ve minnetle bir kere daha anıyoruz. Bu eserin hazırlanmasındaki titiz ve emek mahsulü çalışmaları için Prof. Dr. Abdullah Aydın’a ve Fatih Haydaroğlu’na teşekkür ediyor ve kutluyoruz. Bu çalışmada olduğu gibi elinde, kütüphanesinde kültür ve sanat hayatımıza ait bilgi, belge ve kitap bulunduranların bunları ehil kimselerle paylaşmalarının da bu çalışmada olduğu gibi nasıl bir hayra vesile olduğuna da şahit olduk. İhsan Ozanoğlu ailesine de teşekkür ediyoruz. Bu kitabı okurlarla buluşturan Krıter Yayınevine de bu temiz baskı için teşekkür ediyoruz.

-----------------------------

KAYNAKÇA

Aydın, Abdullah-Haydaroğlu, Fatih (2023). İhsan Ozanoğlu Divanı, İstanbul: Kriter Yayınları.

Gürel, Zeki (2009). “ İhsan Ozanoğlu Sempozyumu Bildirileri (2009). Ankara: T.C. Kastamonu Valiliği Yayını.

İhsan Ozanoğlu Sempozyumu Bildirileri (2009). Ankara: T.C. Kastamonu Valiliği Yayını.

Yakupoğlu, Cevdet (2009). “Âşık İhsan Ozanoğlu ve Eserleri Üzerine Yapılmış Çalışmalar”, İhsan Ozanoğlu Sempozyumu Bildirileri, Ankara: T.C. Kastamonu Valiliği Yayını.